Búp trên cành và những con số

TP - “Trẻ em như búp trên cành/Biết ăn ngủ, biết học hành là ngoan”. Cứ mỗi dịp 1-6 hằng năm, câu thơ của Bác Hồ về lứa tuổi thần tiên lại được dẫn ra.

Đây là dịp người lớn nhìn lại những gì họ đã làm trong năm qua cho thế hệ tương lai của đất nước với hy vọng mỗi cái “búp” ấy sẽ “lớn mạnh như một cây to”.


Gia đình hạnh phúc là bệ phóng của trẻ nhỏ. Ảnh minh họa.


Một tin vui là tỷ lệ trẻ suy dinh dưỡng của Việt Nam trong năm qua tiếp tục giảm. Theo Viện Dinh dưỡng (Bộ Y tế), nếu như năm 2009, tỷ lệ trẻ suy dinh dưỡng ở Việt Nam là 19,9%, trẻ thấp còi chiếm tới 32,6% thì đến hết năm 2010, con số tương ứng là 19,62% và 29,05%.

Đây là kết quả vượt mong đợi của các quan chức ngành y tế, vì trong năm 2009, bộ Y tế đặt mục tiêu giảm tỷ lệ suy dinh dưỡng thấp còi xuống dưới 32% (mỗi năm giảm 1,1% suy dinh dưỡng nhẹ cân và 1,3% suy dinh dưỡng thấp còi).

Bằng chứng trên cho thấy trẻ em Việt Nam đang ngày một được nuôi dưỡng tốt hơn (về mặt vật chất). Nhưng đi kèm với đó lại là tình trạng gia tăng trẻ mắc bệnh béo phì, đặc biệt tại các thành phố lớn. Số liệu mới nhất cho thấy: so với năm 2000, số trẻ béo phì hiện đã tăng trên 6 lần. Tỷ lệ thừa cân béo phì ở trẻ dưới 5 tuổi năm 2000 ở mức 0,86% ở thành thị và 0,5% ở nông thôn. Năm 2009, tỷ lệ tương ứng là 5,7% và 4,2% (tỷ lệ chung toàn quốc là 4,8%, trong khi năm 2004, tỷ lệ trẻ thừa cân béo phì nói chung ở mức 1,7%).

Một năm qua cũng cho thấy, nhiều vấn đề trong việc nuôi dưỡng, dạy dỗ con trẻ được báo chí và dư luận xã hội nêu ra chưa được cải thiện là bao. Trong vài năm trở lại đây, mỗi năm ở Việt Nam xảy ra khoảng 3.000 vụ bạo hành, xâm hại trẻ em được ghi nhận. Mặc dù các phương tiện truyền thông, dư luận xã hội lên án mạnh mẽ nhưng trong năm 2010 và nửa đầu năm 2011, các vụ xâm hại trẻ em vẫn liên tiếp xảy ra. Không những thế, thống kê của Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội còn cho thấy, số lượng trẻ em bị xâm hại tình dục có xu hướng tăng nhanh và độ tuổi bị xâm hại ngày càng thấp.

Bên cạnh đó, việc học hành của các bé vẫn chưa có dấu hiệu thực sự được cải thiện. Tại các thành phố lớn, tình trạng thiếu cơ sở mầm non vẫn diễn ra gay gắt và chắc chắn chưa thể giải quyết ngay được vì theo Bộ Giáo dục&Đào tạo, cả nước còn thiếu hơn 20.000 giáo viên mầm non.

Trong tương lai gần, rất nhiều cháu vẫn phải vất vưởng tại những điểm trông giữ trẻ tư nhân, không đủ tiêu chuẩn. Và dù đã diễn ra nhiều năm, nhưng tình trạng căng thẳng chương trình học của trẻ mầm non, trẻ cấp 1 vẫn tồn tại. Không ít bé, trong dịp Quốc tế thiếu nhi vẫn đang phải quay cuồng “dùi mài kinh sử” nhằm phục vụ cuộc chiến vào lớp 1.

Ăn ngủ, học hành là vậy, sự vui chơi giải trí của trẻ hiện ra sao? Dẫn chứng ở TPHCM, đô thị lớn nhất cả nước: trong 10 năm qua, dân số thành phố tăng 3 lần, nhưng lượng bản in (sách - truyện thiếu nhi) giảm… 10 lần, theo ông Phạm Sỹ Sáu, đại diện Nhà xuất bản Trẻ. Nhưng dù có sách thì không phải bé nào cũng có thời gian đọc, vì thời gian trẻ học ở trường 6-8 giờ mỗi ngày, ngang với nhân viên công sở. Trong khi ấy, tình trạng thiếu sân chơi đúng nghĩa cho trẻ diễn ra ở hầu khắp 24 quận, huyện của thành phố. Tính ra, 1,7 triệu trẻ em TPHCM đang thiếu khu vui chơi giải trí…

Nói vậy để thấy, người lớn vẫn cần phải làm rất nhiều thứ để tạo cho trẻ em một môi trường phát triển tốt. Và phải làm ráo riết, với những con số và mục tiêu cụ thể, chứ không nên mãi chỉ là lời nói suông.